مقدمه

ضرورت تحقیق، امری مسلّم و انکارناپذیر در حوزه‌های علمیه است که اهمیت آن با توجه به هجمه گسترده تحقیقات دانش‌بنیان و یافته‌های پژوهشی نوپدید از مرزهای ناهمگون با بوم علمی و فرهنگی ما بیش از پیش نمایان می‌گردد. البته تصاعد فکری جوامع و مکاتب علمی در هر جغرافیایی که صورت گیرد و موجب تحوّل جامعه انسانی و پیشرفت آن گردد، همواره مورد ستایش است. علم و فن‌آوری از ملزومات تمدن بشری است و هیچ جامعه پیشرفته‌ای را نمی‌توان یافت، مگر آنکه تجلی دانش و روزآمدی فرآورده‌های علمی را به‌خصوص در حوزه علوم انسانی و فرآیند تغییر نگرش و رفتار دانش‌محور در آن شاهد باشیم. بر این اساس لازم است نهایت اهتمام و بذل توجه به تولید علم و عرضه پژوهش‌های بدیع، مهم‌ترین دغدغه حوزه‌های علمیه باشد.

بر اساس مصوّبه هشتاد و نهمین جلسه شورای حوزه علمیه استان تهران به تاریخ 7/3/1393، نخستین جشنواره پژوهشی علامه شعرانی(ره)، در راستای گسترش فرهنگ پژوهش و همچنین شناسایی، جذب، حمایت و تجلیل از اساتید فرهیخته و پژوهشگر استان تهران، از سوی معاونت پژوهش حوزه علمیه استان برگزار گردید. پس از برگزاری موفقیت‌آمیز چند دوره جشنواره علامه حلی(ره) که به آثار قلمی طلاب جوان اختصاص دارد، این خلأ احساس می‌شد که آثار پژوهشی اساتید حوزه علمیه، موقعیتی برای عرضه در محیط حوزه علمیه نمی‌یابد؛ بر این اساس، جشنواره پژوهشی علامه شعرانی(ره) با این هدف راه‌اندازی گردید. این جشنواره که در امتداد فعالیت‌های پژوهشی معاونت پژوهش حوزه علمیه تهران برگزار می‌شود، به نام یکی از بزرگ‌ترین و نام‌آورترین علما و اندیشمندان معاصر حوزوی است.

علامه ابوالحسن شعرانی(ره) از آن دسته فرهیختگان و متفکّرانی است که جامع معقول و منقول بود و سهم عمده‌ای در توسعه علوم اسلامی، به‌خصوص در حوزه علمیه تهران داشت. بر این اساس، جشنواره مذکور به نام آن شخصیت برجسته حوزوی نام‌گذاری گردید. پس از برگزاری موفقیت‌آمیز نخستین دوره جشنواره، لزوم توجّه جدّی به جشنواره دوم و ارائه طرحی جامع در این زمینه، بیش از پیش احساس می‌شود. بر این اساس، در این طرح‌نامه سعی شده است با تجربه دوره پیشین و نیز با نگاهی به افق‌های پیش روی جشنواره، اقتضائات حوزه علمیه تهران در نظر گرفته شده و با توجّه به رویکرد حوزوی جشنواره، طرحی جامع و متناسب با ساختار علمی حوزه ارائه گردد.

 

فصل اول: کلیات

1. نام جشنواره، «جشنواره پژوهشی علامه شعرانی(ره)» است که در این‌جا به اختصار، «جشنواره» نامیده می‌شود.

2. دبیرخانه دائمی جشنواره در مدیریت حوزه علمیه استان تهران بوده و متصدّی برگزاری آن، معاونت پژوهش حوزه علمیه استان است.

3. جشنواره به طور کلّی، به آثار پژوهشیِ اساتید حوزه علمیه استان تهران اختصاص دارد.

4. جشنواره به طور سالانه برگزار می‌شود.

5. فرآیند جشنواره همه ساله از ابتدای دی ماه آغاز شده و تا آذر ماهِ سال بعد ادامه می‌یابد. مراسم اختتامیه و تقدیر از آثار برتر نیز هم‌زمان با هفته پژوهش برگزار می‌گردد. تقویم اجرایی جشنواره به شرح زیر است:

1- اول دی: فراخوان؛

2- اول خرداد: آغاز ثبت‌نام و دریافت اثر؛

3- پایان شهریور: پایان مهلت ثبت‌نام؛

4- آذر ماه (هم‌زمان با هفته پژوهش): مراسم اختتامیه.

فصل دوم: اهداف

6. اهداف برگزاری جشنواره عبارت‌اند از:

الف) اهداف راهبردی

1- احیای سنت پژوهش و تقویت و توسعه روح تحقیق در حوزه علمیه؛

2- شناسایی ظرفیت پژوهشی استان، و ایجاد انگیزه در میان اساتید و فضلا در جهت ارتقای سطح فعالیت‌های پژوهشی؛

3- حمایت از پژوهشگران و نویسندگان برتر حوزوی از میان اساتید و فضلای سطوح عالی؛

4- افزایش ظرفیت حوزه علمیه در جهت تولید علم در معارف دینی، علوم حوزوی، علوم انسانی و مسائل مبتلابه نظام اسلامی.

ب) اهداف کاربردی

1- شناسایی پژوهشگران و نویسندگان برتر حوزوی از میان اساتید؛

2- فراهم ساختن زمینه پژوهش برای اساتید حوزه علمیه استان تهران؛

3- ایجاد بستری مناسب جهت رشد کمّی و کیفی آثار پژوهشی؛

4- افزایش سطح مشارکت و رقابت در عرصه‌های علمی ـ پژوهشی؛

5- جهت‌دهیِ فعالیت‌های پژوهشی اساتید به سوی نیازها و ضرورت‌ها در حوزه‌های مختلف علوم دینی؛

6- استفاده از آثار برتر جشنواره در فصلنامه‌های علمی- پژوهشی و علمی- تخصّصیِ مدیریت حوزه علمیه استان تهران؛

7- ارتباط مستمر و پویا با سایر مراکز علمی و پاسخ به سفارش‌های دریافتی.

فصل سوم: تشکیلات و شرح وظایف

7. ساختار تشکیلات جشنواره به ترتیب ذیل است:

1- شورای سیاست‌گذاری؛

2- شورای اجرایی؛

3- دبیرخانه (دبیر، دبیر علمی، مسئول اجرایی).

8. شورای سیاست‌گذاری، بالاترین رکن تصمیم‌گیری در جشنواره است که اعضای آن عبارت‌اند از:

1- رئیس شورای حوزه علمیه استان تهران (رئیس شورا)؛

2- مدیر حوزه علمیه استان تهران (نائب‌رئیس)؛

3- معاون پژوهش حوزه علمیه استان تهران (دبیر)؛

4- معاون آموزش حوزه علمیه استان تهران؛

5- سه نفر از اساتید برجسته و فعال در پژوهشِ حوزه علمیه استان تهران، با پیشنهاد معاون پژوهش و تأیید رئیس شورا.

9. شرح وظایف شورای سیاست‌گذاری عبارت است از:

1- تعیین خط‌مشی و سیاست‌های کلّی جشنواره؛

2- تصویب آئین‌نامه‌های داخلی جشنواره و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها؛

3- دیده‌بانیِ رفتار اجراییِ شورای اجرایی و دبیرخانه و نظارت بر عملکرد آن‌ها؛

4- انتصاب و برکناریِ دبیر جشنواره؛

5- تأیید نهایی آثار برتر؛

6- تعیین نوع و میزان جوایز.

10. اعضای شورای اجرایی عبارت‌اند از:

1- معاون پژوهش (رئیس شورا)؛

2- مدیر امور جشنواره‌های معاونت پژوهش؛

3- دبیر جشنواره؛

4- دبیر علمی؛

5- مسئول اجرایی؛

11. شورای اجرایی، وظایف زیر را بر عهده دارد:

1- مدیریت کلان علمی و اجرایی جشنواره؛

2- پیشبرد اهداف و سیاست‌های کلان جشنواره؛

3- ارائه متناوب گزارش عملکرد به شورای سیاست‌گذاری؛

4- تصمیم‌گیری در مورد روند اجراییِ جشنواره؛

5- تسریع و تسهیل در برنامه‌های پیش رو؛

6- تشکیل جلسات مستمر و تبادل نظر در جهت برگزاری بهینه جشنواره؛

7- نظام‌مندسازی و شفاف‌سازیِ فرآیند جشنواره از ابتدا تا انتهای هر دوره؛

8- ارتباط مستمر و سازنده با مدارس علمیه تهران و اساتید حوزه علمیه و آشنا نمودن آن‌ها با اصول پژوهش، از طریق جشنواره.

12. شرح وظایف معاون پژوهش که ریاست هیئت مدیره جشنواره را بر عهده دارد، به قرار زیر است:

1- برقراری ارتباط مستمر با شورای سیاست‌گذاری؛

2- پیشنهاد برنامه، بودجه و تقویم اجرایی جشنواره به شورای سیاست‌گذاری؛

3- پیگیری امور کلان مالیِ جشنواره؛

4- پیشنهاد دبیر جشنواره به شورای سیاست‌گذاری؛

5- نظارت بر حسن اجرای مصوّبات و برنامه‌ها توسط دبیرخانه؛

6- تأیید و انتصاب دبیر علمی و مسئول اجرایی به پیشنهاد دبیر جشنواره؛

7- تأیید و انتصاب ارزیابان به پیشنهاد دبیر جشنواره؛

8- تأیید و معرفی آثار برتر به شورای سیاست‌گذاری.

13. ضروری است دبیر جشنواره، از فضلای حوزه علمیه بوده و سوابق پژوهشیِ مطلوبی داشته باشد. شرح وظایف دبیر جشنواره عبارت است از:

1- تدوین خط‌مشی و سیاست‌های کلّیِ جشنواره و پیشنهاد آن به شورای اجرایی؛

2- ارتباط و همکاری با اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه برگزاری بهینه جشنواره؛

3- اجرا و پیگیری مصوّبات شورای سیاست‌گذاری؛

4- ارائه متناوبِ گزارش عملکرد دبیرخانه به شورای اجرایی؛

5- مدیریت فرآیند جشنواره از فراخوان و اعلان عمومی تا برگزاری مراسم اختتامیه؛

6- تشکیل دبیرخانه و پیشنهاد دبیر علمی و مسئول اجرایی جشنواره به معاون پژوهش؛

7- پیشنهاد و معرفی ارزیابان به معاون پژوهش؛

8- نظارت بر عملکرد ارزیابان و تأیید فرآیند ارزیابی؛

9- تهیه و تدوین آئین‌نامه‌ها و فرم‌های ارزیابی؛

10- سامان‌دهی و نهایی‌سازی معیارهای ارزشیابی آثار؛

11- تأیید اولیه و معرفی آثار برتر به شورای مدیریت.

14. دبیر جشنواره باید دبیر علمی و ارزیابان را با توجه به سابقه پژوهشی آن‌ها و همچنین مسئول اجرایی را با توجه به سابقه اجرایی وی، جهت معرفی به معاون پژوهش، با ارائه مستندات و رزومه علمی و اجرایی، انتخاب نماید.

15. وظیفه ارزیابان، ارزیابی و داوری آثار رسیده به جشنواره است که مطابق با آئین‌نامه‌ها و فرم‌های ارزیابی، به ارزیابی آثار می‌پردازند.

16. دبیر علمی باید از فضلای حوزه علمیه بوده و سوابق پژوهشیِ مطلوبی داشته باشد. مسئولیت مستقیم برقراری ارتباط با ارزیابان و نظارت بر فرآیند ارزیابی و نیز تدبیرِ امور علمی و محتوایی جشنواره، با دبیر علمی است.

17. انجام تمامی امور اجرایی جشنواره؛ اعم از تبلیغات، ابلاغ فراخوان، ارسال دعوت‌نامه‌ها، پیگیری امور سایت، دریافت و ثبت آثار، ارسال آثار به ارزیابان و دریافت آن‌ها، تهیه پوسترها و بروشورها، تهیه و انتشار ویژه‌نامه، تهیه جوایز، تهیه و انتشار لوح‌های تقدیر و برنامه‌ریزی و مدیریت مراسم اختتامیه، بر عهده مسئول اجرایی است.

فصل چهارم: محورها

18. جشنواره در ده محور کلّی برگزار می‌گردد که عبارت‌اند از:

1- فرهنگ و معارف اسلامی، اخلاق و تربیت، سبک زندگی اسلامی؛

2- علوم قرآن و حدیث؛

3- فقه و اصول، حقوق اسلامی؛

4- منطق، فلسفه و عرفان اسلامی؛

5- کلام، ادیان و مذاهب؛

6- تاریخ و سیره (مطالعات تاریخی در زمینه انبیاء، اسلام، مسلمین و جوامع اسلامی)؛

7- علوم انسانی و اجتماعی با رویکرد دینی؛

8- ادبیات، هنر و رسانه دینی؛

9- مطالعات حوزه‌شناسی (پژوهش‌های تاریخی و روش‏شناختی در زمینه آموزش، پژوهش، تهذیب، تبلیغ، مدیریت و... در حوزه‏های علمیه)؛

10- مطالعات انقلاب اسلامی (اندیشه سیاسی، علل و ریشه‌ها، زمینه‌ها، پیامدها، شخصیت‌شناسی، جریان‌شناسی، دشمن‌شناسی، آینده‌پژوهی و...).

فصل پنجم: شرکت‌کنندگان

19. جشنواره به آثار علمی و پژوهشیِ اساتید حوزه علمیه استان تهران، اختصاص دارد. مراد از اساتید حوزه علمیه استان تهران، اساتیدی است که در حوزه علمیه استان تهران، به تدریس دروس رسمی یا غیررسمی می‌پردازند؛ اعم از این‌که دارای کد استادی باشند یا نباشند.

تبصره1: کادر رسمی مدارس علمیه اعم از: مدیر و معاونانِ پژوهش، آموزش، تبلیغ و تهذیب، و نیز طلاب شاغل به تحصیل در پایه 9 و بالاتر، که به لحاظ سنّی، شرایط حضور در جشنواره علامه حلی(ره) را ندارند، می‌توانند در جشنواره شرکت کنند.

تبصره2: اساتیدی که کد استادی ندارند، ضروری است پس از کسب رتبه، نسبت به دریافت «گواهی اشتغال به تدریس» از مدرسه‌ای که در آن به تدریس می‌پردازد، و تحویل آن به دبیرخانه جشنواره اقدام نمایند.

تبصره3: اساتیدی که حداکثر در سال تحصیلی جاری و دو سالِ پیش از آن، تدریس نداشته‌اند، نیز می‌توانند در جشنواره شرکت کنند. این افراد، ضروری است پس از کسب رتبه، نسبت به دریافت «گواهی اشتغال به تدریس» از مدرسه‌ای که سابقاً در آن به تدریس پرداخته‌اند، و تحویل آن به دبیرخانه جشنواره اقدام نمایند.

فصل ششم: قالب آثار

20. جشنواره در هفت قالب علمی و پژوهشی برگزار می‌گردد:

1- مقاله؛

2- کتاب؛

3- پایان‌نامه؛

4- تقریر؛

5- متن درسی؛

6- طرح‌نامه (پروپوزال)؛

7- ایده پژوهشی (اقتراح علمی).

21. هر یک از قالب‌های مقاله، کتاب و پایان‌نامه می‌تواند تألیف و یا ترجمه باشد.

تبصره4: در آثار ترجمه، ارسال متن اصلی اثر، الزامی است.

تبصره5: مقالات ترجمه چنان‌چه همراه با تحلیل و نقد باشند، از امتیاز ویژه برخوردار خواهند شد.

22. در صورتی که کتاب و پایان‌نامه، به تصحیح و احیای محقّقانه نسخه خطی پرداخته باشد، مورد پذیرش جشنواره است.

تبصره6: تصحیح و احیای نسخه خطی، لازم است همراه با مقدمه تحقیقی، توضیحات دقیق و اشاره به نسخه‌بدل‌ها باشد.

الف) مقاله

23. حجم مقاله نباید کمتر از 3000 کلمه و بیشتر از 9000 کلمه باشد.

24. در مقاله، ضروری است ساختار زیر رعایت شود:

1- عنوان: روشن، گویا، جامع، مانع و تا حدّ امکان، مختصر و ناظر به محتوا باشد؛

2- چکیده: متنی کوتاه بین 100 تا 250 کلمه که دربردارنده مسئله اصلی، شیوه تحقیق و نتایج مقاله است؛

3- کلیدواژه: واژه‌های اصلی و کانونی مقاله را بین 3 تا 10 واژه دربرمی‌گیرد؛

4- مقدمه: به تشریح مسئله، پیشینه تحقیق، فرضیه‌ها و روش می‌پردازد؛

5- متن اصلی: گزارش کاملی از پژوهش بوده و مشتمل بر فرضیات، نظریات، نقد و تحلیل، استدلال و... است؛

6- نتیجه: گزارشی دقیق از دستاورد‌ها و نوآوری‌های پژوهش است؛

7- پی‌نوشت: ذکر توضیحات، اسامی خاص یا اصطلاحات که در انتهای متن، بعد از نتیجه و قبل از کتابنامه درج می‌شود؛

8- کتابنامه: درج فهرستی دقیق از منابع استفاده شده در روند نگارش مقاله به ترتیب حروف الفبای نام خانوادگی نویسندگان و تفکیک زبان می‌باشد.

25. رعایت موارد زیر نیز در مقاله، الزامی است:

1- تمامی ارجاع‌ها باید به صورت درون‌متنی تنظیم شود؛

2- نقل‌قول‌های کم‌تر از چهل واژه را باید بین دو گیومه قرار داد؛

3- نقل‌قول‌های بیش از چهل واژه باید متفاوت با قلم متن اصلی، با اندازه‌ای ریز‌تر و با تورفتگی بیشتر از دو طرف درج شود؛

4- کتابنامه مطابق با الگوی ذیل نگاشته شود:

الف) کتاب= نام خانوادگی نویسنده یا شهرت وی، نام نویسنده. (سال انتشار کتاب به شمسی، قمری و یا میلادی)، عنوان کتاب، محل نشر: ناشر، شماره چاپ.

ب) مقاله= نام خانوادگی نویسنده یا شهرت وی، نام نویسنده. (سال انتشار نشریه به شمسی، قمری و یا میلادی)، «عنوان مقاله»، عنوان نشریه، شماره انتشار، فصل انتشار، صفحه.

ب) کتاب

26. کتاب باید رویکرد پژوهشی داشته و به تحلیل و بررسی دقیقِ موضوعات بپردازد.

تبصره7: به دلیل آن‌که ظاهر کتاب؛ اعم از طراحی جلد، صحافی، صفحه‌آرایی و...، و نیز اعتبار ناشر، در فرم‌های ارزیابی، دارای امتیاز هستند، بر این اساس، کتب منتشر شده، می‌توانند امتیاز بیشتری را به خود اختصاص دهند.

ج) پایان‌نامه

27. پایان‌نامه باید دارای ساختار ذیل باشد: 1- فهرست (اجمالی و تفصیلی)، 2- مقدمه، 3- کلیات، 4- فصول، 5- نتیجه، 6- کتابنامه.

28. کلیات پایان‌نامه، موارد ذیل را دربرمی‌گیرد: 1- بیان مسئله، 2- ضرورت و اهمیت مسئله، 3- سؤالات اصلی و فرعی، 4- پیش‌فرض‌ها، 5- فرضیه‌ها، 6- پیشینه پژوهش، 7- نوآوری‌های پژوهش حاضر، 8- تعریف و شاخص‌سازی مفاهیم محوری.

تبصره8: پایان‌نامه‌های دانشگاهی به شرط هم‌زمانی با تدریس و یا تحصیل اساتید و طلاب در حوزه علمیه، مورد پذیرش است.

د) تقریر

29. تقریر، ارائه گزارش علمی از درس اساتید است، که لازم است دارای شرایط ذیل باشد: 1- نظم در تنسیق، 2- مرتب بودن نوشته‌ها، 3- اعتبار محتوایی، 4- قوّت ساختار جملات، 5- رسا بودن مطالب، 6- نقد علمی. تقریرات ارسالی نیز با همین معیارها، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

تبصره9: تقریر باید به لحاظ محتوا، حداقل یکی از فصول و ابواب دانشی را که به آن می‌پردازد، به طور کامل، شامل گردد.

ه) متن درسی

30. متن درسی، متنی مستدل و مستند از دروس رسمی حوزه علمیه است که قابلیت تدریس دارد. محتوا و قالب متن درسی باید بتواند در فرآیند آموزش، سهولت ایجاد کرده و موجب تعمیق و تحکیم یادگیری در طلاب شود.

تبصره10: متن درسی باید به لحاظ محتوا، حداقل یکی از فصول و ابواب دانشی را که به آن می‌پردازد، به طور کامل، شامل گردد.

تبصره11: دارا بودن استانداردهای متن آموزشیِ حوزوی، امتیاز ویژه‌ای برای متون درسی خواهد داشت.

و) طرح‌نامه

31. طرح‌نامه باید مطابق با استاندارد مراکز علمی تهیه شده و قابلیت ارائه در قالب کتاب یا مقاله علمی- پژوهشی را داشته باشد. ابتکار، خلاقیت، نوآوری و پرداختن به دغدغه‌های بنیادین حوزه علمیه و نیز مسائل ضروری و مورد نیاز جامعه اسلامی، از ملزومات طرح‌نامه است. لازم است طرح‌نامه، مطابق با «فرم طرح پژوهشی» که فرم پیوست جشنواره است، تنظیم شود.

تبصره12: ارسال هم‌زمانِ طرح‌نامه و اثر مربوط به آن (اعم از مقاله، کتاب و پایان‌نامه)، پذیرفته نیست.

تبصره13: طرح‌نامه‌های برتری که هدف از تدوین آن‌ها، نگارش کتاب است، جهت اجرایی شدن و جلب پژوهانه، به صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، ارسال می‌گردند.

تبصره14: طرح‌نامه‌های ارسالی به صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، لزوماً باید قابلیت ارائه یک کتاب و دو مقاله علمی- پژوهشی را داشته باشد.

ز) ایده پژوهشی

32. ایده پژوهشی، لزوماً باید ابداعی بوده و مطابق با «فرم ارائه ایده پژوهشی» که فرم پیوست جشنواره است، تنظیم شود. ایده پژوهشی، به‌طور اجمالی، مسئله یا راه‌حلی نو را در مرزهای دانش پیشنهاد می‌کند.

فصل هفتم: ارسال اثر

33. هر فرد حداکثر می‌تواند در مجموع، پنج اثر به جشنواره ارسال کند.

34. آثاری که یک بار در جشنواره، به عنوان آثار برتر (اعم از برگزیده، شایسته تقدیر و شایسته تحسین) معرفی می‌شوند، دیگر حق شرکت در دوره‌های بعدیِ جشنواره را ندارند. البته صاحبان این آثار می‌توانند با آثار دیگری، در جشنواره حضور داشته باشند.

35. ارسال مجدّد آثاری که در دوره‏‌های قبل شرکت کرده و پذیرفته نشده‏‌اند، به شرط آن‌که نویسنده حداقل 60% در ظاهر و محتوای اثر، تغییر ایجاد کند، تنها برای یک بار بلامانع است.

36. ارسال آثار مشترک، به شرط آن‌که حداقل یکی از نویسندگان، شرایط حضور در جشنواره را داشته باشد، بلامانع است.

تبصره15: در این صورت، چنان‌چه اثر، به عنوان اثر برتر معرفی شود، امتیاز اثر، به فرد یا افرادی تعلّق می‌گیرد که دارای شرایط حضور در جشنواره باشند.

37. ارسال آثار صرفاً به صورت فایل word و همراه با ثبت‌نام اینترنتی در سامانه معاونت پژوهش حوزه علمیه استان تهران، امکان‌پذیر است.

تبصره16: در صورتی که امکان تایپ و ارسال اینترنتیِ فایل اثر برای فرد وجود ندارد، نویسنده می‌تواند اثر خود را به صورت خوش‌خط و خوانا، تحریر کرده و آن را حضوراً و یا با پست سفارشی به دبیرخانه جشنواره تحویل دهد.

فصل هشتم: ارزیابی

38. سطوح چهارگانه تدریس، هیچ تأثیری در سطح ارزیابی آثار ندارد و تمامی آثار در دو مرحله اجمالی و تفصیلی، به‌طور مساوی، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. البته برای هر یک از مراحل ارزیابیِ اجمالی و تفصیلی، فرم‌های جداگانه‌ای طرّاحی می‌گردد.

39. آثار ارسالی به جشنواره در مرحله ارزیابی تفصیلی، در دو مدل صوری و محتوایی، ارزیابی می‌شوند که هر یک، فرم‌های مخصوص به خود را دارد.

40. منظور از ارزیابی صوری، ارزیابی اثر به لحاظ ادبیات و آراستگی زبان و نیز رعایت ساختار ظاهری اثر است و مراد از ارزیابی محتوایی، ارزیابی اثر از نظر محتوا، تحلیل و نظریه‌پردازی است.

41. تقریر و متن درسی، مطابق با شرایط خاص و بر اساس فرم‌های ویژه، مورد ارزیابی صوری قرار می‌گیرند و به لحاظ محتوایی، همچون سایر قالب‌ها ارزیابی می‌شوند.

42. طرح‌نامه و ایده پژوهشی در مدل ارزیابی صوری، به لحاظ تنظیم صحیح فرم و وضوح در بیان ایده، مورد ارزیابی قرار گرفته و در مدل ارزیابی محتوایی، همچون سایر قالب‌ها، ارزیابی می‌شوند.

43. آثار در مدل صوری، توسط یک ارزیاب و در مدل محتوایی، توسط دو ارزیاب، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، و نمره نهایی، مجموع نمرات ارزیابی‌های تفصیلی صوری و تفصیلی محتوایی خواهد بود. در صورتی که اثر به داوری فرستاده شود، نمره داوری نیز پس از حذف یکی از ارزیابی‌های تفصیلی محتوایی (ارزیابی‌ای که نمره پائین‌تر را به اثر داده است)، به نمرات پیشین اضافه می‌گردد.

44. هر اثر بعد از کسب حداقل نمره 70 در ارزیابی اجمالی، وارد مرحله ارزیابی تفصیلی می‌شود. در این مرحله، اثر ابتدا جهت ارزیابی محتوایی به دو ارزیاب ارسال می‌گردد و پس از اخذ حداقل نمره 70 در هر دو ارزیابی، به منظور ارزیابی صوری، تحویل ارزیاب می‌شود.

45. تنها آثاری که در ارزیابی صوری، حداقل نمره 70 را کسب کنند، وارد فرآیند برگزیدگی می‌شوند.

46. چنان‌چه فاصله نمرات در دو ارزیابی محتوایی، بالاتر از 10 باشد، اثر جهت داوری به داور ارسال شده و نمره آن، جایگزین پائین‌ترین نمره دو ارزیابی محتوایی می‌گردد.

فصل نهم: آثار برتر

47. آثاری که در مجموع نمراتِ ارزیابی تفصیلی صوری و دو ارزیابی تفصیلی محتوایی و یا داوری، بین 90 تا 100 امتیاز را کسب نمایند، به عنوان «برگزیده»، آثاری که در مجموع نمراتِ یاد شده، بین 85 تا 99/89 امتیاز را به دست آورند، به عنوان «شایسته تقدیر»، و آثاری که در مجموع نمراتِ یاد شده، بین 80 تا 99/84 امتیاز را کسب کنند، به عنوان «شایسته تحسین» معرفی می‌شوند.

تبصره17: میزان امتیازات فوق، با تصمیم شورای سیاست‌گذاری جشنواره، قابل تغییر است.

48. آثار برتر در هر یک قالب‌های هفت‌گانه، به طور جداگانه، مورد ارزیابی علمی قرار گرفته و معرفی می‌شوند.

49. از هر فرد، تنها یک اثر به عنوان اثر برتر (برگزیده، شایسته تقدیر و یا شایسته تحسین) معرفی می‌شود.

50: چنان‌چه از فردی دو اثر یا بیشتر، حائز امتیاز برتر شود، اثری که بیشترین امتیاز را کسب کرده است، به عنوان اثر منتخب معرفی می‌گردد. در این صورت، به ازای هر اثر وی که حائز امتیاز برتر شده است، بر اساس امتیازی که کسب نموده، مطابق با نمودار زیر، به مجموع امتیاز اثرِ معرفی شده، افزوده می‌شود:

1- بین 80 تا 99/84= 2 امتیاز؛

2- بین 85 تا 99/89= 3 امتیاز؛

3- بین 90 تا 100= 4 امتیاز.

تبصره18: چنان‌چه افزایش امتیاز مطابق با نمودار بالا، موجب ارتقای سطح اثر نشد، درصدی به جایزه صاحب اثر افزوده می‌شود. میزان افزایش جایزه، با تصویب شورای سیاستگذاری تعیین می‌شود.

51. دبیرخانه موظّف است در هر دوره از جشنواره، علاوه بر معرفی آثار برتر، از اثری که بیشترین امتیاز را در میان تمامی آثار، در ارزیابی صوری کسب نموده است، تحت عنوان «قلم برتر» تجلیل نماید.

52. دبیرخانه همچنین موظّف است هر سال در حاشیه جشنواره، از سه شخصیت فرهیخته حوزه علمیه استان تهران که سِمت مسئولیت، مدیریت و معاونت پژوهش مدرسه علمیه خود را دارند، تجلیل کند. شاخص اصلی در انتخاب سه فرد مذکور، تلاش شایسته ایشان جهت ارتقای علمی و پژوهشیِ اساتید و طلاب در سال جاری است که با دیده‌بانیِ دقیق و بررسی فعالیت‌ها و رویکردهای پژوهشیِ مسئولین، مدیران و معاونان پژوهش مدارس علمیه، و تشکیل و تکمیل پرونده ارزیابی سوابق برای هر یک از آن‌ها، انتخاب می‌شوند.

فصل دهم: هزینه جشنواره

53. هزینه‌های جاری جشنواره؛ اعم از تبلیغات، حق‌الزحمه دبیر، دبیر علمی، مسئول و گروه اجرایی و ارزیابان، مراسم اختتامیه، نمایشگاه، انتشار ویژه‌نامه، جوایز آثار برتر، تقدیر عمومی از اساتید شرکت‌کننده در مراسم اختتامیه و... لازم است در ردیف بودجه جشنواره، ملاحظه و اعتبارات لازم، بدان تخصیص داده شود.

فصل یازدهم: تصویب آئین‌نامه

54. این آئین‌نامه در 11 فصل، 54 ماده و 18 تبصره در تاریخ 1395/02/08 به تصویب شورای حوزه علمیه استان تهران جشنواره رسید.